Aşırı ve uygunsuz hız birçok ülkede kazalara ve yaralanmalara yol açan en önemli faktörlerden biridir. Aracın seyir hızı artıkça, duruş mesafesi de artar, bu da kaza riskini artırır. Yüksek hızla seyredildiğinde daha fazla kinetik enerji oluştuğundan, olası bir kazada yaralanma ihtimali daha yüksektir.
Hız yönetimi yol güvenliğini artırmada çok önemli bir araçtır. Ancak, sürücülerin hız limitlerine uymasını sağlamak ve güvensiz sürüşleri azaltmak zordur. Çoğu sürücü hız sınırını aşmanın getirdiği risklerin farkında değildir ve çoğunlukla sürücü için hızlı araç kullanmanın getirdiği avantajlar, risklerden daha ağır basmaktadır.
Birçok düşük ve orta gelirli ülkede ciddi derecede yol güvenliği problemi yaşanmaktadır. Birçok çalışma hız limitini aşılmasının yol güvenliğini azalttığını göstermektedir. Tüm dünyada trafikte aşırı hızın engellenmesi, yol güvenliği üzerinde çalışan kişilerin karşılaştığı ve çok güçlü, uzun vadeli ve multidisipliner çalışmalar gerektiren en önemli zorluklardan biridir.
Hız ihlali nedir? Hız ihlali, sürücünün aracı duyurulan ve kanuni olarak izin verilen hızın üzerinde kullanması durumudur. Hız kuralları sadece ülkemizde değil batıda da en çok ihlal edilen kurallardandır. Yapılan çalışmalara göre sürücülerin %90'ının bildirilen ya da tavsiye edilen hız sınırlarını aştığı tahmin edilmektedir. Hız ihlalinin nedenleri Sürücüler yüksek hızla seyrettiklerinde, yoldaki seyir zamanını kısalır. Yani, yüksek hızla seyretmek bu bakımdan sürücülere avantajlı görünmektedir. Her ne kadar yüksek hız ciddi ve ölümcül kazalara neden olsa da, sürücüler, yüksek hızla seyrederken kaza yapma ihtimallerini çok düşük olarak algılamaktadırlar. Bu nedenle kaza ihtimalinin yüksek olması sürücüler için caydırıcı bir faktör değildir. Sürücüler çoğunlukla hız sınırlarının farkında olmadıklarını belirtirler. Sürücülerin %90’ı, kendi sürüş yeteneğini ortalamanın üzerinde algılar. Yani, olası bir riskli durumla başa çıkma becerilerini yüksek algılarlar. Gelişen teknoloji ile birlikte, araçlar artık daha yüksek hızlara ulaşabilmektedir.
Aşırı hızın trafik güvenliği üzerine etkisi Aşırı hız ile kullanılan araç bazı özel durumlarda (dönüş ve sert frenlemede) daha zayıf bir yol tutuşuna sahiptir ve aracı kontrol etmek daha zordur. Yüksek hızlarda sürücünün potansiyel riskler için daha az tepki süresi vardır. Yüksek hızlarda hareket eden bir araca karşı diğer sürücülerin de tepki süresi azdır. Yüksek hız trafik kazalarının sonuçlarını daha da ağırlaştırmaktadır.
Daha ayrıntılı bir şekilde ele alınırsa; Aşırı hızın kazalar üzerindeki temel etkisinin kazalara sebebiyet verme ve kaza sonucu ortaya çıkacak hasarı/zararı arttırma yönünde yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Örneğin hızın %10 km/s arttırılması çarpma etkisini %21 arttırmaktadır. Aynı Aşırı hızlı araç kullanımı araç içinde bulunan güvenlik önlemlerinin ve sürücünün kabiliyetinin kazayı önleme ihtimalini çok düşürmektedir. Ayrıca, araştırmalar, ortalama hızın %5 yani 100 km/s'ten 95 km/s'e düşürülmesiyle, ölümle sonuçlanan trafik kazalarında %18.5, ciddi yaralanma ile sonuçlanan kazalarda ise %14.3 oranında azalma olduğunu göstermektedir. Yayaların, bisikletli ve motosikletli sürücülerin, trafiğe korunmasız çıktıklarında, herhangi bir motorlu aracın kendilerine çarpmaları/çarpışmaları durumunda ciddi ya da ölümcül yaralar almaları kaçınılmazdır. Araştırmalar seyir hızının artmasının ölüm ve yaralanma riskini artırdığını göstermektedir. Örneğin, 30 km/s ile hızla ilerleyen bir aracın çarpması durumunda, yayanın yaşama ihtimali varken, 50km/s ile hızla ilerleyen bir aracın çarpması durumunda, yayanın ölme ihtimali %80dir.
